วันอานันทมิหดล (9 มิถุนายน) [เอกสารเก่า]

titan888

9th June 2012, 10:56

9 มิถุนายน - วันอานันทมหิดล

http://upic.me/i/6z/1275716411.jpg (http://upic.me/show/36439792)

วันอานันทมหิดล เป็นวันที่มีความสำคัญ กล่าวคือเป็นวันคล้ายวันเสด็จสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร พระผู้พระราชทานกำเนิดคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งตรงกับวันที่ 9 มิถุนายน คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จึงดำริที่จะจัดงานวันอานันทมหิดลขึ้นเป็นประจำทุกปี ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่านซึ่งได้สร้างคุณูปการต่อวงการแพทย์และการศึกษา เพื่อเป็นการเผยแผ่พระเกียรติคุณให้เป็นที่ประจักษ์ ตลอดจนเป็นการเฉลิมพระเกียรติล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ 8 ให้พสกนิกรได้ร่วมน้อมรำลึกถึงพระองค์สืบไป

http://upic.me/i/5m/1275717393.jpg (http://upic.me/show/36441168)

พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดลฯ พระอัฐมรามาธิบดินทร (20 กันยายน พ.ศ. 2468 - 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489) ทรงพระราชสมภพเมื่อวันอาทิตย์ ขึ้น 3 ค่ำ เดือน 11 ปีฉลู ณ เมืองไฮเดลเบิร์ก ประเทศเยอรมนี ตรงกับวันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2468 และได้รับพระราชทานพระนามจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวว่า 'หม่อมเจ้าอานันทมหิดล' ต่อมาพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯให้พระโอรสธิดาในสมเด็จเจ้าฟ้า ซึ่งพระชนนีทรงศักดิ์ชั้นสมเด็จและมารดาซึ่งมิได้เป็นเจ้า ขึ้นดำรงพระยศเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ประกาศ ณ.วันที่ 8 พฤศจิกายน 2470

.....ตามประกาศนี้พระองค์ก็ได้ทรงเลื่อนเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า.....โดยทั่วไปคนจะเรียกพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอานันทมหิดลว่า 'พระองค์ชาย'
จากหนังสือ เจ้านายเล็กๆ - ยุวกษัตริย์

ทรงเป็นพระราชโอรสของสมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์ (ภายหลังดำรงพระยศเป็น สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก) และพระราชชนนีศรีสังวาลย์ (ภายหลังดำรงพระยศเป็น "สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี") ทรงมีพระพี่นางและพระเจ้าน้องยาเธอร่วมพระชนกชนนีอีก 2 พระองค์ ได้แก่ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ และสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช (ภายหลังทรงขึ้นครองราชสมบัติเป็นพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช)

http://upic.me/i/y2/1275763042.jpg (http://upic.me/show/36439840)

http://upic.me/i/1v/1275763408.jpg (http://upic.me/show/36439853)

เมื่อแรกประสูติ สมเด็จพระบรมราชชนกกำลังทรงศึกษาต่อทางด้านการแพทย์และสาธารณสุขศาสตร์ที่ประเทศสหรัฐอเมริกา แต่ได้เสด็จพร้อมกับครอบครัวเล็กๆไปยังประเทศเยอรมนีเพื่อรักษาพระองค์แล้วจึงกลับไปสหรัฐอเมริกา ทรงศึกษาต่อจนได้รับปริญญาแพทยศาสตร์บัณฑิต หลังจากนั้นสมเด็จพระบรมราชชนกก็ทรงพาทุกพระองค์เสด็จกลับเมืองไทย ทรงประทับที่วังสระปทุม ได้ระยะหนึ่งก็ทรงพระประชวรและในที่สุดก็ทรงจากครอบครัวไป พระองค์จึงอยู่ในความดูแลของสมเด็จพระบรมราชชนนีเพียงพระองค์เดียว

http://upic.me/i/2i/1275756878.jpg (http://upic.me/show/36439872)

ชีวิตในวังสระปทุมเป็นช่วงเวลาสำคัญที่ได้บ่มเพาะรากฐานทางวัฒนธรรมอย่างหยั่งลึก ทรงพบเห็นและเรียนรู้วิถีชีวิตแบบไทยๆผ่านกิจกรรมหลายอย่างพร้อมๆกับพระพี่น้อง อาทิ การใส่บาตร การปล่อยนก ปล่อยปลา ฯลฯ

http://upic.me/i/v0/1275871915.jpg (http://upic.me/show/36439949)

http://upic.me/i/7a/1275763151.jpg (http://upic.me/show/36439977)

http://upic.me/i/jf/1275763184.jpg (http://upic.me/show/36439979)

http://upic.me/i/b0/1275763253.jpg (http://upic.me/show/36440048)

http://upic.me/i/4f/1275763814.jpg (http://upic.me/show/36440057)

http://upic.me/i/61/1275763508.jpg (http://upic.me/show/36440062)

http://upic.me/i/9p/1275763544.jpg (http://upic.me/show/36440067)

http://upic.me/i/tw/1275766511.jpg (http://upic.me/show/36440073)

http://upic.me/i/ok/1275872091.jpg (http://upic.me/show/36440090)

ทรงเป็นพระนัดดาในสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า (สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี - สมเด็จพระศรีสวรินทรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า) โดยที่สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้าและสมเด็จพระบรมราชชนนีทรงมีความสัมพันธ์อันดีต่อกันยิ่ง ประดุจมีสายใยที่มองไม่เห็นผูกพันทั้งสองพระองค์ไว้ ความรักระหว่างทั้งสองพระองค์เห็นได้ชัดเจนโดยเฉพาะช่วงที่ยากลำบาก มีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง.....

http://upic.me/i/79/1275766584.jpg (http://upic.me/show/36440094)

พระองค์ทรงเริ่มการศึกษาชั้นต้นที่โรงเรียนมาแตร์เดอี และเข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนเทพศิรินทร์ และเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ไปเป็นระบอบประชาธิปไตย ในวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ.2475 สมเด็จพระบรมราชชนนีได้ขอพระราชทานพระราชานุญาตจากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ในการที่จะทรงนำพระโอรสและพระธิดาไปประทับที่เมืองโลซาน ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ ในปีถัดมาก็ได้เสด็จจากเมืองไทยไปประทับอยู่กับสมเด็จพระบรมราชชนนี ณ.นครโลซาน ประเทศสวิสเซอร์แลนด์

....."ดังที่ได้กล่าวมาแล้ว พระองค์ชายไม่แข็งแรงนักมาตลอด ดังนั้นสมเด็จพระพันวัสสาฯ จึงทรงเห็นว่า ด้วยสภาพบ้านเมืองยังไม่เรียบร้อย อาจมาพัวพันกับพระนัดดาของพระองค์ได้ เป็นโอกาสที่จะไปศึกษาและรักษาสุขภาพอนามัยเสียที่ต่างประเทศ ซึ่งสมเด็จพระบรมราชชนนีก็ทรงเห็นดีด้วย....."

....."มีข่าวอยู่เนืองๆว่า มีการขัดแย้งระหว่างพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ กับรัฐบาล บางคนก็นึกถึงกรณีที่อาจทรงสละราชสมบัติได้ และคงมีการศึกษากฎมณเฑียรบาลกัน ถึงอย่างไรก็ดี วันหนึ่งพระองค์ชายกลับมาจากโรงเรียนและมาบอกสมเด็จพระบรมราชชนนีว่า มีเพื่อนที่โรงเรียนมาเรียกว่า 'องค์โป้ย' ซึ่งสมเด็จพระบรมราชชนนีก็ทรงเข้าใจได้ทันทีว่าแปลว่า 'องค์ 8' เพราะพระองค์ทรงนับภาษาจีนได้จาก 1 ถึง 10 แต่ก็ไม่ได้ทรงบอกอะไรพระองค์ชาย เพราะพระองค์ชายท่านเองก็ไม่ได้ทรงถาม"

....."หลังจากที่ได้มีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ไม่นานสถานการณ์ทางการเมืองก็ไม่เรียบร้อยขึ้นมา"

จากหนังสือ เจ้านายเล็กๆ - ยุวกษัตริย์

พระองค์ได้เข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนมีเรมองต์ ต่อมาย้ายไปศึกษาที่โรงเรียนนูแวลเดอลา ซูวิสโรมองต์ และ ทรงศึกษาภาษาไทย ณ ที่ประทับ โดยมีพระอาจารย์ตามเสด็จไปจากกรุงเทพ เมื่ออยู่โลซาน สมเด็จพระบรมราชชนนี ทรงฉายพระรูปพระโอรสธิดา เพื่อส่งไปถวายสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้าอยู่เป็นเนืองนิตย์

http://upic.me/i/26/1275768039.jpg (http://upic.me/show/36440121)

http://upic.me/i/ih/1275771041.jpg (http://upic.me/show/36440161)

http://upic.me/i/8u/1275768063.jpg (http://upic.me/show/36440163)

ชีวิตในช่วงทรงพระเยาว์ ส่วนใหญ่เติบโตท่ามกลางชาวต่างชาติต่างภาษา ดังนั้นวัฒนธรรมยุโรปจึงซึมซับและผสมผสานเข้าเป็นส่วนหนึ่งของพระองค์ แต่ยังทรงดำรงความเป็นไทยได้อย่างครบถ้วนและกลมกลืนเช่นเดียวกัน

http://upic.me/i/bd/1275766970.jpg (http://upic.me/show/36440169)

http://upic.me/i/wg/1275763971.jpg (http://upic.me/show/36440175)

http://upic.me/i/4c/1275767267.jpg (http://upic.me/show/36440188)

http://upic.me/i/43/1275786720.jpg (http://upic.me/show/36440195)

http://upic.me/i/uy/1275786751.jpg (http://upic.me/show/36440202)

http://upic.me/i/mj/1275771168.jpg (http://upic.me/show/36440221)

ไม่มีผู้ใดล่วงรู้เหตุการณ์เบื้องหน้าว่า พระชะตาชีวิตของพระองค์ สมเด็จพระบรมราชชนนี สมเด็จพระพี่นาง และสมเด็จพระอนุชาธิราช จะพลิกผัน และเป็นส่วนสำคัญที่สุดแห่งประวัติศาสตร์ไทยในเวลาต่อมา เมื่อการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่หลวงที่ได้มาถึง

http://upic.me/i/zc/1275774187.jpg (http://upic.me/show/36440226)

....."วันที่ 6 และ 7 มีนาคม 2477 รัฐบาลได้นำพระราชหัตถเลขาพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสละราชสมบัติขึ้นเสนอต่อสภาผู้แทนราษฎร.....รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวังซึ่งเป็นผู้รักษาราชการให้เป็นไปตามกฎมณเฑียรบาล ได้นำพระนามพระราชวงศ์ซึ่งสมควรจะเป็นผู้สืบสันตติวงศ์.....เพื่อรับความเห็นชอบจากสภาผู้แทนราษฎร พระนามพระองค์เจ้าอานันทมหิดลอยู่ในลำดับที่ 1 หลังจากที่ได้อภิปรายกันเป็นเวลานาน สภาฯ ก็ได้ลงมติเห็นชอบในการอัญเชิญพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอานันทมหิดลขึ้นทรงราชย์..... ในวันที่ 7 มีนาคม 2477 คณะรัฐมนตรีได้มีโทรเลขอัญเชิญพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอานันทมหิดลให้ขึ้นทรงราชย์ ซึ่งมิได้ทรงตอบ จนสมเด็จพระพันวัสสาฯได้มีรับสั่งมาให้รับ โดยผ่านกรมขุนชัยนาทนเรนทร"

....."วันที่ 17 มีนาคม 2477 เจ้าพระยาศรีธรรมมาธิเบศ และนายดิเรก ชัยนาม ได้ไปเข้าเฝ้าที่เมืองโลซาน และสมเด็จพระบรมราชชนนีก็ได้มีพระราชหัตถเลขา ไปกราบทูลสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า"

จากหนังสือ เจ้านายเล็กๆ - ยุวกษัตริย์

http://upic.me/i/31/1275774605.jpg (http://upic.me/show/36440272)

http://upic.me/i/zj/1276027888.jpg (http://upic.me/show/36440276)

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอานันทมหิดลก็ได้เสด็จขึ้นทรงราชย์ ทรงพระนามว่าพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล เป็นพระมหากษัตริย์ลำดับที่ 8 แห่งราชจักรีวงศ์ ขณะที่มีพระชนมายุเพียง 8 พรรษาและยังทรงประทับอยู่ที่ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ ดังนั้น จึงมีการแต่งตั้งคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เพื่อทำหน้าที่บริหารราชการแผ่นดินจนกว่าพระองค์จะทรงบรรลุนิติภาวะ ได้แก่

.....พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์
.....พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา
.....เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม)

คณะรัฐบาลได้กราบบังคมทูลอัญเชิญสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลเสด็จนิวัติพระนคร เมื่อปลายปี พ.ศ. 2477 เพื่อประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก แต่เนื่องจากพระพลานามัยของพระองค์ไม่สมบูรณ์ จึงได้เลื่อนกำหนดออกไปก่อน และได้กราบบังคมทูลอัญเชิญเสด็จฯ อีกครั้งในปี พ.ศ. 2478 แต่ก็ทรงติดขัดเรื่องพระพลานามัยอีกเช่นกัน

เมื่อวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2478 พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์สิ้นพระชนม์ สภาผู้แทนราษฎรจึงได้แต่งตั้งให้นายพลเอก เจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน) เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ และเมื่อเจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) ถึงแก่อสัญญกรรม จึงมีการแต่งตั้งให้นายปรีดี พนมยงค์ เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แทน หลังจากนั้น เมื่อเจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน) ถึงแก่อสัญญกรรม รวมทั้งพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภาได้กราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่ง นายปรีดี พนมยงค์ จึงดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เพียงผู้เดียว จนกว่าสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะเสด็จกลับสู่พระนคร

หลังจากนั้น รัฐบาลได้ส่งพลโทพระยาวิชิตวงศ์วุฒิไกร (ม.ร.ว.สิทธิ์ สุทัศน์) ไปเข้าเฝ้าสมเด็จพระบรมราชชนนีที่โลซาน ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ เพื่อทูลอัญเชิญสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลเสด็จนิวัติพระนครอีกครั้งในปี พ.ศ. 2479 อย่างไรก็ตาม ในระหว่างเตรียมการเสด็จนิวัติพระนครนั้น ได้เกิดการเปลี่ยนแปลงรัฐบาลใหม่ คณะรัฐบาลใหม่จึงขอเลื่อนการรับเสด็จออกไป

ต่อมาคณะรัฐบาลได้กราบบังคมทูลเชิญพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล รัชกาลที่ 8 เสด็จนิวัติพระนครเป็นการชั่วคราวอีกครั้ง ในครั้งนี้สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล พร้อมด้วยสมเด็จพระบรมราชชนนี สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ และสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ ได้เสด็จพระราชดำเนินจากเมืองโลซานที่ประทับโดยทางรถไฟมายังเมืองมาเชลล์ เพื่อประทับเรือเดินสมุทรเดนมาร์กชื่อมีโอเนีย (Meonia) สมาชิกแห่งราชสกุลมหิดลทั้งสี่พระองค์ ได้เสด็จเยือนแผ่นดินไทยอีกครั้งหนึ่งในวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2481 และเป็นการเสด็จนิวัติพระนครครั้งแรกนับตั้งแต่ทรงขึ้นครองราชย์ในปี 2477 เรือพระที่นั่งได้เทียบจอดทอดสมอที่เกาะสีชัง ณ ที่นั้น สมเด็จพระศรีสวรินทราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ได้เสด็จไปคอยรับพระราชนัดดาและพระสุนิสาด้วย

http://upic.me/i/j4/1275872196.jpg (http://upic.me/show/36440287)

รัฐบาลได้จัดเรือรบหลวงศรีอยุธยาออกไปรับเสด็จมายังจังหวัดสมุทรปราการ เข้าสู่กรุงเทพมหานคร และทรงประทับที่พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน

http://upic.me/i/zn/1275783803.jpg (http://upic.me/show/36440295)

http://upic.me/i/wj/1275783707.jpg (http://upic.me/show/36440313)

http://upic.me/i/3z/1275783743.jpg (http://upic.me/show/36440339)

ตลอดระยะเวลา 2 เดือน ที่ทรงเสด็จประทับอยู่ในเมืองไทย ได้ทรงออกเยี่ยมราษฎรในที่ต่าง ๆ เพื่อให้ประชาชนได้มีโอกาสเฝ้าชมพระบารมีอย่างใกล้ชิด พระองค์ได้ประกอบพิธีทรงปฏิญาณตนเป็นพุทธมามกะ และยังเสด็จพระราชดำเนินไปทรงนมัสการพระพุทธรูปในพระอารามที่สำคัญ โดยเฉพาะที่วัดสุทัศน์เทพวรารามราชวรมหาวิหารนั้น พระองค์เคยมีพระราชดำรัสกล่าวว่า "ที่นี่สงบเงียบน่าอยู่จริง" (ดังนั้น เมื่อพระองค์เสด็จสวรรคต จึงได้นำพระบรมราชสรีรางคารของพระองค์มาประดิษฐาน ณ วัดแห่งนี้) จากนั้นได้ทรงเสด็จกลับไปศึกษาต่อที่ประเทศสวิสเซอร์แลนด์

http://upic.me/i/bn/1275717111.jpg (http://upic.me/show/36440362)

http://upic.me/i/9t/12757750021.jpg (http://upic.me/show/36440487)

http://upic.me/i/vn/1275784633.jpg (http://upic.me/show/36440495)

http://upic.me/i/4b/1275872278.jpg (http://upic.me/show/36440496)

http://upic.me/i/9x/1275786614.jpg (http://upic.me/show/36440521)

http://upic.me/i/5e/1275718215.jpg (http://upic.me/show/36440529)

http://upic.me/i/ht/1275784258.jpg (http://upic.me/show/36440546)

http://upic.me/i/an/1275784282.jpg (http://upic.me/show/36440566)

จนกระทั่งเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 เกิดข้าวยากหมากแพงไปทั่วโลก แม้พระองค์เองก็ทรงปั่นจักรยานไปโรงเรียน การคมนาคมติดต่อเป็นไปโดยลำบาก พระองค์ท่านจึงไม่ทรงมีโอกาสติดต่อกับประเทศไทย

http://upic.me/i/7v/1275767728.jpg (http://upic.me/show/36440569)

http://upic.me/i/xi/1275844837.jpg (http://upic.me/show/36440577)

เมื่อสงครามสงบ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล จึงเสด็จนิวัติพระนครอีกครั้ง เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ.2488 ขณะนั้นทรงมีพระชนมายุได้ 21 พรรษา ซึ่งทรงบรรลุนิติภาวะแล้ว เป็นการเสด็จนิวัติพระนครเป็นครั้งที่สอง ซึ่งการเสด็จนิวัติพระนครในครั้งนี้ ทางราชการได้จัดพระที่นั่งบรมพิมาน ภายในพระบรมมหาราชวังเป็นที่ประทับ และเนื่องจากพระองค์ทรงบรรลุนิติภาวะแล้ว จึงสามารถบริหารราชการแผ่นดินโดยไม่ต้องมีผู้สำเร็จราชการแผ่นดินอีกต่อไป

http://upic.me/i/qd/1275872322.jpg (http://upic.me/show/36440582)

http://upic.me/i/g1/1276013701.jpg (http://upic.me/show/36440587)

http://upic.me/i/uo/1275846606.jpg (http://upic.me/show/36440589)

ในการเสด็จนิวัติพระนครในครั้งที่ 2 นี้ พระองค์ทรงได้ประกอบพระราชกรณียกิจหลายอย่าง อาทิเช่น ได้เสด็จพระราชดำเนินไปในพระราชพิธีพระราชทานรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ เสด็จเปิดประชุมสภาผู้แทน นอกจากนี้ ยังเสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมราษฎรในจังหวัดต่าง ๆ และทรงเยี่ยมชาวไทยเชื้อสายจีนเป็นครั้งแรก ณ สำเพ็ง พระนคร พร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2489 ซึ่งเป็นช่วงที่เกิดความขัดแย้งกันระหว่างชาวไทยและชาวไทยเชื้อสายจีน จนเกือบเกิดสงครามกลางเมือง เมื่อพระองค์ทรงทราบเรื่อง ทรงมีพระราชดำริว่า หากปล่อยความขุ่นข้องบาดหมางไว้เช่นนี้ จะเป็นผลร้ายตลอดไป จึงทรงตัดสินพระทัยเสด็จพระราชดำเนินสำเพ็ง ซึ่งใช้ระยะเวลาประมาณ 4 ชั่วโมง และพระองค์ทรงพระราชดำเนินด้วยพระบาทเป็นระยะประมาณ 3 กิโลเมตร การเสด็จพระราชดำเนินสำเพ็งในครั้งนี้จึงเป็นการประสานรอยร้าวที่เกิดขึ้นให้หมดไป

http://upic.me/i/w0/1275946962.jpg (http://upic.me/show/36440596)

ในการเสด็จนิวัตเมืองไทยครั้งนี้ เดิมทรงตั้งพระราชหฤทัยจะประทับอยู่ในเมืองไทยเพียง 1 เดือน จากนั้นจะเสด็จพระราชดำเนินกลับสวิสเซอร์แลนด์ เพื่อให้ทันการเปิดภาคเรียนใหม่ในกลางเดือนมกราคมแต่เนื่องจากทรงมีพระราช กรณียกิจในฐานะประมุขของประเทศมากมาย ซึ่งเป็นเรื่องจำเป็นของชาติและพสกนิกร ทำให้ทรงเลื่อนเวลาที่จะเสด็จพระราชดำเนินกลับสวิสเซอร์แลนด์ออกไปเป็นวันที่ 13 มิถุนายน พ.ศ.2489

พระองค์ทรงได้ประกอบพระราชกรณียกิจที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาของประเทศ โดยเสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรกิจการของหอสมุดแห่งชาติ รวมทั้งเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมสถานศึกษาหลายแห่ง เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โรงเรียนเทพศิรินทร์ ซึ่งเป็นโรงเรียนที่ทรงศึกษาขณะทรงพระเยาว์ นอกจากนี้ พระองค์ยังได้เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานปริญญาบัตรเป็นครั้งแรกของพระองค์ ณ หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 13 เมษายน พ.ศ. 2489 และอีกครั้งที่ หอประชุมราชแพทยาลัย ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ เมื่อวันที่ 23 เมษายน พ.ศ. 2489 โดยในการพระราชทานปริญญาบัตรครั้งนี้ ทรงมีพระราชปรารภให้มีการผลิตแพทย์เพิ่มมากขึ้น เพื่อให้เพียงพอที่จะช่วยเหลือประชาชน โรงเรียนแพทย์แห่งที่ 2 จึงได้ถือกำเนิดขึ้นที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ซึ่งในปัจจุบันคือ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หลังจากนั้น ในวันที่ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2489 พระองค์ทรงหว่านข้าว ณ.แปลงสาธิต ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่งถือเป็นพระราชกรณียกิจสุดท้ายก่อนเสด็จสวรรคต

http://upic.me/i/bx/1276013788.jpg (http://upic.me/show/36440626)

http://upic.me/i/6x/1275849443.jpg (http://upic.me/show/36440655)

http://upic.me/i/ct/1275848688.jpg (http://upic.me/show/36440657)

สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลทรงตั้งพระทัยจะทรงศึกษาปริญญาเอก สาขานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยโลซาน ที่ประเทศสวิสเซอร์แลนด์จนเรียบร้อยแล้วจึงจะเสด็จนิวัติพระนครเป็นการถาวร และทรงเข้ารับการบรมราชาภิเษกในภายหลัง แต่พระองค์ได้เสด็จสวรรคตเสียก่อนในวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489 เวลาประมาณ 9 นาฬิกา ด้วยสาเหตุทรงต้องพระแสงปืน ณ ห้องพระบรรทม พระที่นั่งบรมพิมาน ภายในพระบรมมหาราชวัง ก่อนกำหนดการเสด็จพระราชดำเนินไปทรงศึกษาต่อที่ประเทศสวิสเซอร์แลนด์เพียง 4 วัน รวมระยะเวลาที่ทรงครองสิริราชสมบัติทั้งสิ้น 12 ปี

http://upic.me/i/0o/1275849699.jpg (http://upic.me/show/36440688)

หลังจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลเสด็จสวรรคต ได้อัญเชิญพระบรมศพมาประดิษฐาน ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง

http://upic.me/i/yt/1276014187.jpg (http://upic.me/show/36440692)

http://upic.me/i/ml/1275942815.jpg (http://upic.me/show/36440726)
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงบำเพ็ญพระราชกุศล
ถวายพระบรมศพสมเด็จพระบรมเชษฐาธิราช ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท

http://upic.me/i/sn/1275856502.jpg (http://upic.me/show/36440738)

http://upic.me/i/7b/1275856528.jpg (http://upic.me/show/36440742)

และจัดให้มีพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
ในระหว่างวันที่ 28-29 มีนาคม พ.ศ. 2493 ณ พระเมรุมาศ ท้องสนามหลวง

http://upic.me/i/uw/1275718384.jpg (http://upic.me/show/36440748)
งานพระเมรุมาศ

http://upic.me/i/2y/1275943026.jpg (http://upic.me/show/36440766)
บำเพ็ญพระราชกุศลออกพระเมรุ อัญเชิญพระโกศพระบรมศพสู่พระยานมาศสามลำคาน จากพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ไปประดิษฐาน ณ พระมหาพิชัยราชรถ ซึ่งเคลื่อนมารออยู่ที่หน้าวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม

http://upic.me/i/1l/1275943184.jpg (http://upic.me/show/36440810)
พระบรมศพทรงราชรถปืนใหญ่รางเกวียนเวียนรอบพระเมรุมาศ

http://upic.me/i/0d/1275943339.jpg (http://upic.me/show/36440969)
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินถวายพระเพลิง
พระบรมศพสมเด็จพระบรมเชษฐาธิราช เบื้องหน้าพระโกศไม้จันทน์

วันรุ่งขึ้นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชเสด็จพระราชดำเนินเก็บพระบรมอัฐิ และอัญเชิญพระโกศพระบรมอัฐิประดิษฐานที่บุษบงเหนือพระแท่นแว่นฟ้าทอง ภายในพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท มุขตะวันตก และจัดให้มีการพระราชกุศลพระบรมอัฐิขึ้น หลังจากนั้น ได้อัญเชิญพระโกศพระบรมอัฐิขึ้นประดิษฐาน ณ พระวิมานชั้นบน พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท วันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2493 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินอัญเชิญพระผอบพระบรมราชสรีรางคารพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ หัวอานันทมหิดล ไปยังวัดสุทัศน์เทพวราราม และอัญเชิญพระบรมราชสรีรางคารบรรจุลงในหีบ พร้อมทั้งเคลื่อนหีบพระบรมราชสรีรางคารเข้าสู่พระพุทธบัลลังก์ พระศรีศากยมุนี พระประธานในพระวิหารหลวง วัดสุทัศน์เทพวราราม

http://upic.me/i/ce/1275943560.jpg (http://upic.me/show/36442158)
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช สรงพระบรมอัฐิด้วยน้ำพระสุคนธ์
ก่อนอัญเชิญพระบรมอัฐิบรรจุในพระโกศ

http://upic.me/i/gr/1275943701.jpg (http://upic.me/show/36442187)
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงทอดผ้าไตรสามหาบในการเก็บพระบรมอัฐิ

http://upic.me/i/70/1276014560.jpg (http://upic.me/show/36442198)

http://upic.me/i/4a/1275849570.jpg (http://upic.me/show/36442202)

แหล่งข้อมูล : bloggang